Wat is Cognac en hoe verschilt het van wijn?
Voor mijn bezoek aan Rémy Martin vroeg ik me af: wat is cognac nu eigenlijk? Is het gewoon wijn met een hoger alcoholpercentage? Een soort brandy met een chique naam? Na een kijkje achter de schermen snap ik pas echt hoeveel vakmanschap, traditie en techniek erbij komt kijken.
In dit artikel neem ik je mee door het proces van druif tot distillaat, leg ik uit hoe cognac zich verhoudt tot wijn en geef ik praktische tips over hoe je cognac kunt drinken en beleven.
Inhoud
Van druif tot distillaat: het proces in 6 stappen
🖼️ Zie hierboven het hele proces visueel in beeld.
Cognac begint net als wijn… bij de druif. Maar wat daarna gebeurt, maakt alle verschil. Dit is het volledige proces – stap voor stap, zoals je het ziet in de distilleerderij:
- Druivenoogst – De meeste cognac wordt gemaakt van Ugni Blanc, een frisse, zure witte druif die ideaal is voor distillatie.
- Persen – De druiven worden voorzichtig geperst in een pneumatische pers om oxidatie te voorkomen.
- Fermentatie – Het sap vergist tot een droge, zure witte wijn van zo’n 8% alcohol – zonder toegevoegde suikers of sulfieten.
- Eerste distillatie – De wijn wordt voor het eerst gedistilleerd tot brouillis, een troebele vloeistof van circa 28–30%.
- Tweede distillatie – Alleen het ‘hart’ van deze tweede distillatie – de bonne chauffe – wordt bewaard. Dat levert een heldere eau-de-vie van zo’n 70% alcohol.
- Rijping – De eau-de-vie rijpt minimaal 2 jaar op eikenhouten vaten. Hoe langer de rijping, hoe rijker het smaakprofiel.
- Blending en botteling – Meerdere jaargangen worden gemengd tot een huisstijl, waarna de cognac wordt verdund naar 40% en gebotteld.
Wat is het verschil tussen cognac en wijn?
Er zijn meerdere verschillen tussen cognac en wijn. Hier de belangrijkste:
| Kenmerk | Wijn | Cognac |
|---|---|---|
| Alcoholpercentage | Gemiddeld 12-15% | Altijd rond de 40% |
| Proces | Enkel vergisting | Vergisting + dubbele distillatie |
| Rijping | Optioneel, op fles of vat | Minimaal 2 jaar op eikenhouten vat |
| Smaakbeleving | Fris, fruitig, complex | Warm, rond, kruidig, intens |
Waar wijn draait om terroir en druif, draait cognac vooral om vakmanschap, rijping en blending.
De classificaties: VS, VSOP, XO uitgelegd
Cognac komt in verschillende stijlen en leeftijden. De afkortingen op het etiket geven aan hoe lang de jongste component in de blend minimaal gerijpt heeft op eikenhout:
- VS (Very Special): Minimaal 2 jaar
- VSOP (Very Superior Old Pale): Minimaal 4 jaar
- XO (Extra Old): Minimaal 10 jaar
Daarnaast bestaan er ook extra aanduidingen zoals Napoléon, XXO of jaargangscognacs (millésimé), maar die zie je minder vaak.
➡️ Bij Rémy Martin proefde ik een VSOP met tonen van vanille, specerijen en een zachte houttoon – duidelijk voller en ronder dan een jonge VS.
Cognacstreek: waar komt het vandaan?
Cognac is een beschermde herkomstbenaming (AOC) in het zuidwesten van Frankrijk, rondom het stadje Cognac. De streek is onderverdeeld in zes zones, waarvan de belangrijkste zijn:
- Grande Champagne – de meest verfijnde, langst houdbare cognacs
- Petite Champagne – iets zachter, maar ook complex
- Fins Bois, Borderies en andere – geven vaak meer fruitige of bloemige tonen
🔗 Meer weten over hoe wijn- en drankclassificaties werken? Lees mijn uitlegartikel over wijnclassificaties.
Hoe drink je cognac?
Cognac is verrassend veelzijdig. En hoewel je het misschien associeert met stoffige fauteuils en sigaren, kun je er alle kanten mee op:
- Temperatuur: Kamertemperatuur is ideaal, maar een lichte koeling (16-18°C) werkt ook goed.
- Glaswerk: Gebruik een tulpvormig glas i.p.v. een bolglas voor betere aroma-opbouw.
- Momenten: Digestief na het diner, bij een kaasplankje, of zelfs in een cocktail.
🍸 Cocktailtip: Probeer eens een Sidecar of een klassieke Old Fashioned met cognac.
🧀 Foodpairing: Chocolade (met een hoog cacaopercentage), blauwe kaas of zelfs eend in sinaasappelsaus.
Cognac als reisbestemming
Een stop in Cognac is méér dan de moeite waard – zeker als je van wijn houdt. De regio ademt historie en vakmanschap. Naast Rémy Martin kun je ook andere huizen bezoeken, zoals:
- Hennessy – met een interactieve rondleiding per boot over de Charente
- Martell – het oudste cognachuis, met een indrukwekkend museum
- Jarnac – een pittoresk dorpje waar onder andere Courvoisier gevestigd is
🔗 Ontdek meer Franse wijngebieden op de Frankrijk-pagina van Wijnroadtrip.
Conclusie
Cognac is geen wijn met een scheut extra alcohol – het is een volledig eigen categorie, ontstaan uit dezelfde basis maar met een heel ander proces en doel. Waar wijn draait om versheid en variatie, draait cognac om concentratie, rijping en complexiteit. Perfect om je wijnreis mee te verrijken.
